Powiat Toruński

Menu dodatkowe

Treść strony

  • Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Rogowie
[obiekt mapy]

Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Rogowie

Kościół w Rogowie został zbudowany ok. poł. XIV w., bądź wg innych źródeł, ok. 1300 r. W 1457 r. wieś, należąca do Zakonu Krzyżackiego, została przekazana przez Kazimierza Jagiellończyka Toruniowi. W XVI w. stopniowo grunty we wsi były oddawane w dzierżawę mieszczanom wyznania protestanckiego, w konsekwencji w 1565 r. kościół stał się kościołem protestanckim i pozostał nim aż do 1945 r. W tym okresie notuje się kilka nieskutecznych prób odzyskania kościoła przez biskupów chełmińskich, m.in. Kazimierza Jana Opalińskiego. W 1726 r. wybudowano nad nawą sygnaturkę konstrukcji szachulcowej. Po II wojnie światowej został przekazany katolikom. Początkowo był kościołem filialnym parafii w Gostkowie, w 1986 r. została erygowana samodzielna parafia.

Jest to jeden z ciekawszych wiejskich kościołów gotyckich okolic Torunia, o zachowanym pierwotnym charakterze architektury oraz wyposażeniem z okresu użytkowania go przez protestantów. Wybudowany z kamienia polnego, w cegle zrealizowano częściowo skarpy, portale, niektóre obramienia okien, częściowo szczyt zachodni i w całości szczyt wschodni. Składa się z prostokątnej pojedynczej nawy i również prostokątnego, przylegającego do niej prezbiterium. Obie te części przykryte są wysokimi dwuspadowymi dachami. Wschodnia elewacja prezbiterium, zwrócona w stronę drogi i pełniąca rolę fasady, jest zwieńczona wysokim schodkowym szczytem nieco późniejszym niż sam kościół, bo pochodzącym z przełomu XIV i XV w., dzielonym wysokimi ostrołukowymi, tynkowanymi blendami umieszczonymi w pięciu osiach. W elewacji tej znajduje się również ostrołukowe okno wchodzące w partię szczytu, ujęte po bokach niżej umieszczonymi, ostrołukowymi blendami. Elewacja zachodnia jest znacznie surowsza w wyrazie, znajduje się w niej ostrołukowy ceglany portal o trzech bogato profilowanych uskokach. Szczyt zachodni jest bardzo prosty, dekorowany jedynie trzema ostrołukowymi blendami. Drugi portal prowadzi do kościoła od strony południowej, poprzedza go niewielka kruchta z wydatnymi skarpami.

Wyposażenie powstało prawie w całości w XVII i pocz. XVIII w. Składa się na nie: ambona, ołtarz, chór muzyczny i konfesjonał. Do starszych elementów wyposażenia należy jedynie chrzcielnica z XIV w., z pokrywą późnobarokową z ok. 1720 r. Ołtarz główny, późnorenesansowy, z 1616 r. był odnawiany w 1698 r. staraniem Marcina Richtera, starszego rady kościelnej. Znajdują się w nim rzeźby Chrystusa Zmartwychwstałego oraz obraz Ukrzyżowanie z pocz. XVII w. Ambona jest manierystyczna z pocz. XVII w., jej koszt jest dzielony pilastrami hermowymi i zdobiony malowanymi popiersiami Mojżesza, Melchizedecha i św. Pawła. Chór muzyczny został ufundowany w 1700 r. przez Natana Dosse. Na dekorację parapetu składa się sześć obrazów: Chrzest w Jordanie, Ostatnia Wieczerza, Potop, Chrystus na morzu ratujący św. Piotra, Jonasz w paszczy wieloryba, Zmartwychwstanie. Późnorenesansowy konfesjonał z 1. poł. XVII w. jest dekorowany sceną ukazania się Chrystusa św. Marii Magdalenie, po bokach postaciami alegorycznymi Wiary i Nadziei. Z konfesjonałem wiąże się nazwisko Jakuba Klise, przy czym nie jest pewne czy był to wykonawca dekoracji, czy fundator tego sprzętu.

Kościołowi towarzyszy neogotycka murowana dzwonnica, na której zawieszono dzwon z 1545 r.

Źródło: www.icimss.edu.pl na podstawie
Birecki P., Sztuka luterańska na ziemi chełmińskiej od drugiej połowy XVI wieku do pierwszej ćwierci XVIII wieku, Warszawa 2007
Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, t. 11, Województwo bydgoskie, z. 16, Powiat toruński.

drukuj (Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Rogowie)

  • 2008.05 Rogowo (6)
  • 2008.05 Rogowo (7)
  • 2008.05 Rogowo (4)
  • 2008.05 Rogowo (5)

« wstecz

Ministerstwo Cyfryzacji Budowa i dostosowanie strony do potrzeb osób z niepełnosprawnościami współfinansowane ze środków Ministra Cyfryzacji

Rozmiar czcionki

Wersja strony o wysokim poziomie kontrastu

Przełącz się na widok strony o wysokim kontraście.
Powrót do domyślnej wersji strony zawsze po wybraniu linku 'Graficzna wersja strony' znajdującego się w górnej części witryny.