Powiat Toruński

Zagrożenia pochodzenia naturalnego

1. Wiatr

Zagrożenie stanowią wiatry wiejące z prędkością powyżej 20 m/s (75 km/h).

Skutki pierwotne wymienionych wiatrów powodujących powstanie zagrożenia:

• uszkodzenia i zrywanie linii wysokiego napięcia,
• uszkodzenia pokryć dachowych i dachów domów do ich zrywania włącznie,
• uszkodzenia konstrukcji budynków i innej infrastruktury - w tym w wyniku uderzeń porywanymi i przenoszonymi przedmiotami,
• powstawanie wiatrołomów na drogach.

Skutki wtórne:

• przerwy w dostawach energii elektrycznej,
• poszkodowani, którzy stracili dach nad głową w wyniku uszkodzenia dachów i budynków mieszkalnych,
• poszkodowani w wyniku przygnieceń i zranień powodowanych łamiącymi się gałęziami, walącymi drzewami, zerwanymi elementami konstrukcji budynków i innych obiektów,
• zakłócenia w transporcie i komunikacji lądowej – przerwy w kursowaniu pociągów spowodowane zerwanymi trakcjami elektrycznymi i zablokowaniem torów, problemy w komunikacji samochodowej spowodowane zablokowaniem dróg zerwanymi liniami elektrycznym, wiatrołomami i innymi przeszkodami naniesionymi przez wiatr,
• uszkodzenia infrastruktury technicznej obiektów przemysłowych, ze szczególnym uwzględnieniem posiadających TSP,
• straty w uprawach rolnych i leśnych. 

2. Opady atmosferyczne

Zagrożenie mogą stanowić opady duże o natężeniu silnym i ulewy.

Skutki pierwotne:

• zalania i zatopienia piwnic i najniżej położnych obszarów,
• porywanie przedmiotów, w tym nawet pojazdów i unoszenie ich z prądem wody,
• porywanie przez płynącą ulicami wodę ludzi i powstanie bezpośredniego zagrożenia dla ich życia i zdrowia.

Skutki wtórne:

• zniszczenia mienia w wyniku zalania piwnic i innych obiektów nisko położonych,
• uszkodzenia i zniszczenia przedmiotów, mienia i pojazdów porywanych oraz zalanych przez płynąca wodę, 
• uszkodzenia infrastruktury budowlanej i innych obiektów w wyniku uderzeń niesionymi przez wodę przedmiotami,
• zranienie i zagrożenie dla życia ludzi od niesionych przez wodę przedmiotów,
•  ogólne straty w mieniu o wielkości trudnej do przewidzenia. 

3. Zagrożenia powodziowe

Katastrofalne powodzie mogą powstać w wyniku zniszczenia lub uszkodzenia obiek­tów i urządzeń hydrotechnicznych oraz hydroenergetycznych zlokalizowanych na:

• rzece Wiśle - zapora we Włocławku,
• rzece Drwęcy - jaz piętrzący w m. Lubicz

oraz w rezultacie nagłego podniesienia się poziomu wody w rzekach Wisła i Drwęca.

Uszkodzenie obiektów i urządzeń hydrotechnicznych na rz. Wiśle bez udziału czło­wieka, jest mało prawdopodobne. Gdyby jednak fakt taki miał miejsce, to największe po­tencjalne zagrożenie stanowi zapora czołowa stopnia wodnego na rz. Wiśle we Wło­cławku. Jej uszko­dzenie bądź zniszczenie spowoduje nie tylko zalanie starej części Włocławka, ale także katastro­falne zatopienia rejonów położonych wzdłuż rzeki.

Najbardziej narażonym na zalanie powodziowe, zamieszkiwanym obszarem Torunia jest rejon Kaszczorka. Dzielnica ta charakteryzuje się rozproszoną zabudową domków jednorodzinnych zbudowanych na najniżej położonych terenach przyległych do Wisły. Pozostałe nisko położone tereny narażone na zalewanie, to przede wszystkim obszary niezamieszkałe.

W powiecie toruńskim po obu stronach Wisły występują tereny nieobwałowane jak rów­nież obszary chronione wałami przeciwpowodziowymi.

1. Tereny nieobwałowane

Na prawym brzegu Wisły tereny nieobwałowane znajdują się w:

• gminie Czernikowo - od km 702,7 do km 711,2 (miejscowości Dzierżączka, Mień, Nowo­gródek, Zabłocie),
• gmina Obrowo - od km 713,2 do km 722,7 (miejscowości Osiek, Silno),
• gmina Lubicz - od km 722,7 do km 728,4 (miejscowości Grabowiec, Złotoria).

Na lewym brzegu Wisły tereny nieobwałowane znajdują się w gminie Wielka Nie­szawka w km 720,7 do km 726 i obejmują miejscowości Otłoczyn i Brzoza. Tereny te są zalewane każdorazowo przy przejściu wielkich wód powodziowych lub też przy podwyż­szonych sta­nach wody w Wiśle nawet poniżej stanu alarmowego.

Łączna powierzchnia zajęta przez obszary nieobwałowane wynosi około 1800 ha.

W przypadku wystąpienia w Wiśle poziomu wody o prawdopodobieństwie p=1% nastąpi zalanie znacznych obszarów i zabudowań mieszkalnych tych miejscowości. Dla­tego jeśli po­ziom wody podniesie się stwarzając zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi na­leży ogłosić ewa­kuację z tych terenów.

Ewentualnej ewakuacji z terenów nieobwałowanych wymagać będzie ludność w:

• gminie Czernikowo – ponad stu mieszkańców na terenie sołectwa Skwirynowo,
• gm. Lubicz – kilkunastu mieszkańców z m. Złotoria (10), Nowa Wieś (5),
• gm. Wielka Nieszawka – blisko 150 mieszkańcow sołectwa Brzoza,
• gm. Zławieś Wielka – ponad 50 mieszkańców (z terenów międzywala).

Skutkiem powodzi mogą być również straty w uprawach (ok.1 tys. ha użytków rol­nych), zabudowaniach (ok. 80 budynków mieszkalnych i gospodarczych, głównie w gm. Wielka Nieszawka) i inwentarzu.

2.Tereny obwałowane

Nieproporcjonalnie większe straty mogą powstać w przypadku przerwania wałów:

Nizina Pokrzywno - Łęg - Osiek - powierzchnia chroniona - 196 ha:

• wał przeciwpowodziowy długości - 4 km,
• ilość mieszkańców około – 310,
• drogi gminne - 18 km;

Nizina - Nieszawska - powierzchnia chroniona - 1.400 ha:

• wał przeciwpowodziowy długości - 10,8 km,
• ilość mieszkańców około - 1800,
• drogi wojewódzkie - 5 km,
• drogi gminne - 5 km,
• obiekty użyteczności publicznej - 5;

Dolna Nizina Toruńska - powierzchnia chroniona - 6.590 ha:

• wał przeciwpowodziowy długości - 25,0 km,
• ilość mieszkańców - około - 7.100,
• drogi krajowe - 14 km,
• drogi wojewódzkie - 5 km,
• drogi gminne - 100 km,
• obiekty użyteczności publicznej - 8.

Nierozłącznym elementem technicznej ochrony przed powodzią są przeciwpowo­dziowe stacje pomp w Dybowie i Czarnowie. Obiekty te stanowią własność Państwa i po­wierzone zostały do utrzymania i eksploatacji jednostce podległej Marszałkowi Woje­wództwa Kujawsko - Pomorskiego.

Stan zagrożenia powodziowego dla terenów powiatu toruńskiego występuje w przypadkach obserwowanego oraz pro­gnozowanego dalszego rozwoju stanów wody obserwowanych na wodowskazach:

• dla rzeki Wisły, powyżej 530 cm w Toruniu,
• dla rzeki Drwęcy, powyżej 210 cm w Elgiszewie.

Stan zagrożenia powodziowego dla wszystkich terenów regionu może stanowić również wystąpienie opadów atmosferycznych w wysokościach przekraczających 50 mm/dobę oraz w wyniku gwałtownych roztopów przy istniejącej znaczącej pokrywie śnieżnej. Lokalne stany zagrożenia powodziowego stwarzają również mniejsze rzeki i kanały.

Powódź może wystąpić w dorzeczu Wisły na skutek spiętrzenia wód, zwłaszcza w okresie wiosennym i jesiennym jako skutek obfitych opadów deszczu lub gwałtownie topniejących mas śniegu i lodu. W takim przypadku zwiększona masa wody wpływa do Wisły podnosząc poziom lustra wody, a to może doprowadzić do wystąpienia z brzegów i zalewania najniżej położonych terenów przyległych do rzeki.

Katastrofalne zatopienia w wyniku awarii obiektów hydrotechnicznych polegają na zalewaniu terenów przyległych do rzek i zbiorników wodnych, na których znajduje się piętrząca infrastruktura hydrotechniczna ulegająca awarii lub zniszczeniu. Skutki są podobne do skutków powodzi pochodzenia naturalnego, ale w katastrofalnych zatopieniach dochodzi dodatkowe zagrożenie ze strony niszczącej siły uderzenia czoła fali pochodzącej ze spiętrzenia wody.

Zagrożenie zatopieniem w wyniku awarii obiektu hydrotechnicznego dla Torunia i powiatu toruńskiego stanowi tama i zbiornik wodny na Wiśle we Włocławku. Skutki uszkodzenia lub zniszczenia tej tamy dla miasta Torunia mogą być porównywalne do powodzi pochodzenia naturalnego. 

4. Zagrożenia pożarowe

Obszary leśne na terenie Miasta Torunia stanowią lasy komunalne, obejmujące ok.460 ha, pozostałe obszary leśne administrowane są przez Aeroklub Toruński i MON. Najbardziej zagrożonymi pożarami obszarami leśnymi są tereny leżące na północ od ulicy Polnej, pomiędzy Szosą Chełmińską a ulicą Grudziądzką, zagrożenie powiększa fakt, że tereny te pozbawione są zasobów wodnych, a ukształtowanie terenu i struktura lasu utrudnia dowożenie wody do ewentualnego pożaru. Dość duża jednorodność gatunkowa drzewostanu sprzyja z kolei szybkiemu rozprzestrzenianiu się pożarów.

Potencjalny pożar lasów komunalnych łączących się z większymi kompleksami może zagrozić terenom zabudowanym.

Ogółem zagrożonych jest 60 zabudowań i 241 mieszkańców.

Duże zagrożenie pożarami, szczególnie w okresach suchych, występuje na terenach le­śnych powiatu toruńskiego. Obszarami najbardziej zalesionymi są:

• gm. Wielka Nieszawka ( ok. 53% powierzchni ogólnej zajmują lasy);
• gm. Czernikowo ( ok. 39 % lasów),
• gm. Obrowo (ok. 35% lasów),
• gm. Zławieś wielka (ok. 24 % lasów).

Łącznie na obszarach leśnych i do nich przylegających mieszka 2073 mieszkań­ców.

Gmina Czernikowo

Powierzchnia lasów zagrożonych pożarem – 6869 ha. Najbardziej zagrożone miej­scowości: Osówka (152 mieszkańców), Skwirynowo (81), Kiełpiny (80), Zimny Zdrój (70), Witowąż (68), Makowiska (60), Pokrzywno (57).

Gmina Lubicz

Powierzchnia lasów zagrożonych pożarem – 873 ha. Najbardziej zagrożone miejsco­wości: Gronowo (50 mieszkańców), Młyniec I (36), Grabowiec (24), Młyniec II (20), Józefowo (20).

Gmina Łubianka

Powierzchnia lasów zagrożonych pożarem – 369 ha. Najbardziej zagrożona miejsco­wość: Zamek Bierzgłowski (42 mieszkańców).

Gmina Obrowo

Powierzchnia lasów zagrożonych pożarem – 5022. Najbardziej zagrożone sołectwa: Osiek n/Wisłą (93 mieszkańców), Silno (65), Zawały (65), Smogorzewiec (62), Stajen­czynki (54), Łęg-Osiek (39), Obrowo (36), Dobrzejewice (35), Obory (32),

Gmina Wielka Nieszawka

Powierzchnia lasów zagrożonych pożarem – 7389. Najbardziej zagrożone miejscowo­ści w sołectwie Cierpice: Kąkol (225 mieszkańców), Nieszawka (89), Dybowo (56), Chorągiewka (45).

Gmina Zławieś Wielka

Powierzchnia lasów zagrożonych pożarem – 3826. Najbardziej zagrożone miejscowo­ści: Ce­gielnik (100 mieszkańców), Czarne Błoto (30), Gierkowo (15), Gutowo (10).

Samozapalenie lasów lub traw może nastąpić z różnych przyczyn, najczęstsze z nich to uderzenie pioruna lub tzw. „zaparzenie” trawy w stogu. Nie mniej jednak ogromna ilość pożarów lasów i łąk powstaje z winy człowieka.

Na tere­nie powiatu zagrożona pożarem jest stara część Chełmży, gdzie dominuje gęsta zabudowa, palne elementy konstrukcji oraz połączenie budynków licznymi ciągami strychowymi.