Powiat Toruński

Menu dodatkowe

Treść strony

  • Herb Miasta Chełmży

Urząd Miasta Chełmży
ul. Hallera 2,
87-140 Chełmża
tel.: 56 675 22 91
fax: 56 675 21 22
um@chelmza.pl
www.chelmza.pl

 

 

  • Chełmża - widok z Konkatedry
    Chełmża - widok z Konkatedry

Chełmża, jedno z najstarszych miast Ziemi Chełmińskiej. Dzieje tej pierwszej stolicy biskupstwa chełmińskiego obfitują w dramatyczne, ale i wzniosłe wydarzenia. Położenie, układ urbanistyczny, zabytki i cieszące miłośników wody walory leżącego u stóp Chełmży jeziora są jedną z kart atutowych miejscowości. Funkcjonujące na terenie miasta urzędy i instytucje, banki, poczta, sieć telekomunikacyjna, jednostki służby zdrowia, policji, straży pożarnej oraz sieć handlu i usług tworzą lokalne centrum dla okolicznych miejscowości.

  • Chełmża - widok z Konkatedry
    Chełmża - widok z Konkatedry

Chełmża jest jedyną gminą miejską powiatu toruńskiego. Ogólna powierzchnia miasta wynosi 783 ha, w tym użytki rolne - 360 ha (46%). W ujęciu geograficznym miasto jak i gmina Chełmża leżą na Pojezierzu Chełmińskim, w jego części nazywanej Równiną Chełmżyńską. W granicach Chełmży znajduje się część jeziora Chełmżyńskiego - największego jeziora na terenie powiatu toruńskiego. Dawna stolica diecezji chełmińskiej (1243 - 1824), wzmiankowana w źródłach pisanych w 1222 r., jeszcze pod nazwą - Łoza. Prawa miejskie otrzymała w 1251 r. i aż do początku XIX w. traktowana była przede wszystkim jako miasto biskupie. Zasadnicza zmiana w tym zakresie nastąpiła po 1824 r., a dzięki rozwojowi komunikacji i miejscowego przemysłu na przełomie XIX i XX w. Stała się ona trzecim pod względem wielkości miastem dawnej ziemi chełmińskiej. Miasto zachowało średniowieczny układ urbanistyczny z neogotyckim ratuszem w centrum.

  • Konkatedra pod wezwaniem Św. Trójcy
    Konkatedra pod wezwaniem
    Św. Trójcy

Najważniejszym zabytkiem Chełmży jest Bazylika Konkatedralna pw. św. Trójcy. Świątynia ta należy do najokazalszych i najciekawszych zabytków Pomorza, wybudowana głównie w stylu gotyckim. Barokowe zakończenie wieży wzniósł w 1699 r. Magistrat Miasta Torunia. Na przestrzeni wieków świątynia odwiedzana była przez wielu polskich królów: Władysława Jagiełłę, Kazimierza Jagielończyka, Zygmunta Augusta, Zygmunta III Wazę wraz z synem Władysławem oraz przez Jana Sobieskiego (który podarował świątyni, zdobyty podczas odsieczy wiedeńskiej i zachowany po dziś dzień, przerobiony na kapę czaprak Kara Mustafy). Do najważniejszych zabytków konkatedry należą: gotyckie siedziska dla celebransa i asysty; ceglana faktura prezbiterium, przykryta gwiaździstymi sklepieniami z żebrem przewodnim i żebrami wpisanymi; granitowa kropielnica; fragmenty płyty nagrobnej pochowanego w katedrze w 1311 r. wielkiego mistrza Zygfryda von Feuchtwangen, który przeniósł stolicę Zakonu Krzyżackiego do Malborka; barokowy ołtarz główny Giovanniego Gisleniego z około 1650 r.; ołtarz Św. Krzyża Giovanniego Cocchiego z 1744 r.; późnorenesansowa ambona z 1604 r.; drewniany ołtarz w stylu barokowym ufundowanym przez bp. Andrzeja Leszczyńskiego; grobowce mistrzów krzyżackich.

Ponadto w Konkatedrze znajdują się wizerunki świętych, którzy wywodzili się z Chełmży:
• ołtarz barokowy Bł. Juty z około 1739 r. Błogosławiona Juta pochodziła z okolic Chełmży. Jej sanktuarium znajduje się w Bielczynach (ok. 3 km od Chełmży). Wsławiła się niesieniem pomocy dla chorych, biednych i opuszczonych, co przy wielkiej wierze i cudach, na które było wielu świadków przydało jej opinię świętej. W efekcie tego została beatyfikowana. 
• Epitafium oraz obraz błogosławionego księdza Stefana Wincenta Frelichowskiego. Błogosławiony ks. S.W. Frelichowski urodził się i mieszkał do 1931 r. w Chełmży przy ul. Chełmińskiej 5 . Zmarł w opinii świętości w 1945 r. w obozie koncentracyjnym w Dachau, gdzie niósł heroiczną pomoc potrzebującym i chorym. Ogłoszony błogosławionym 7 czerwca 1999 r. przez papieża Jana Pawła II podczas uroczystości w Toruniu.

  • Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna w Chełmży
    Powiatowa i Miejska Biblioteka
    Publiczna w Chełmży

Na terenie Chełmży działa Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna im. Juliana Preisa wraz z instytucjami towarzyszącymi.Biblioteka istnieje od 1946 r. i należy do największych tego typu instytucji w powiecie. Biblioteka prowadzi działalność czytelniczą jak również wystawienniczą. W ramach struktur organizacyjnych Biblioteki działa Izba Muzealna prezentująca stałą ekspozycję dotyczącą historii Chełmży oraz okolic, Salon Wystaw mieszczący się w chełmżyńskim ratuszu, w którym prezentowane są co najmniej raz w miesiącu prace o szerokiej tematyce artystycznej twórców zarówno rodzimych jak i z innych miejscowości oraz Chełmżyński Ośrodek Kultury zajmujący się organizacją życia kulturalnego na terenie miasta Chełmży.

  • Widoki Chełmży z Konkatedry
    Widoki Chełmży z Konkatedry

Turystyczna atrakcyjność Chełmży oparta jest w głównej mierze na walorach położonego częściowo w jej granicach Jeziora Chełmżyńskiego, które jest największym w całym powiecie toruńskim. Należy ono do typowych jezior rynnowych, składa się z głównej rynny i prawie równoległej do niej południowej odnogi. Jest to zbiornik o powierzchni 299,4 ha, długości 6.100 m i głębokości do 27,1 m. Jego wody zaliczane są do drugiej klasy czystości.

Jezioro Chełmżyńskie (299 ha) obfituje w sandacza, szczupaka, okonia, leszcza, płoć i karpia. Szczególną atrakcją jeziora jest tołpyga i troć jeziorowa. Równie atrakcyjnym łowiskiem jest jezioro Archidiakonka, gdzie można przeżyć niepowtarzalną przygodę łowiąc dużego karpia czy amura.

« wstecz

Ministerstwo Cyfryzacji Budowa i dostosowanie strony do potrzeb osób z niepełnosprawnościami współfinansowane ze środków Ministra Cyfryzacji

Rozmiar czcionki

Wersja strony o wysokim poziomie kontrastu

Przełącz się na widok strony o wysokim kontraście.
Powrót do domyślnej wersji strony zawsze po wybraniu linku 'Graficzna wersja strony' znajdującego się w górnej części witryny.