Polakom pomordowanym w lasach toruńskiej Barbarki w 1939 roku poświęcono piąty tom „Słownika biograficznego powiatu toruńskiego”. Uroczysta premiera powiatowego wydawnictwa odbyła się w poniedziałek 28 listopada 2022 roku w Chełmżyńskim Ośrodku Kultury.
Spotkanie rozpoczął pokaz krótkiego filmu, który wyreżyserował Naczelnik Wydziału Edukacji. Film przedstawiał przedstawicieli władz samorządowych Powiatu Toruńskiego w miejscu pamięci na Barbarce, którzy oddali hołd pomordowanym. Towarzyszyli im uczniowie z Zespołu Szkół Centrum Kształcenia Ustawicznego w Gronowie z klas I i II Technikum o kierunku militarnym tzw. klas mundurowych.
Uczniowie stali w milczeniu ze zniczami, co miało symbolizować dusze ofiar niemieckich zbrodni hitlerowskich. Gronowska młodzież zaprezentowała się także podczas premiery w Chełmżyńskim Ośrodku Kultury.
W spotkaniu udział wzięli przedstawiciele władz samorządu powiatu: Starosta Toruński Marek Olszewski, Przewodniczący Rady Powiatu Toruńskiego Paweł Polikowski, Wicestarosta Michał Ramlau oraz radny Rafał Lewandowski.
W premierze wzięli udział także: Burmistrz Miasta Chełmży Jerzy Czerwiński, Zastępca Burmistrza Marek Kuffel, Wójt Gminy Łysomice Piotr Kowal, autorzy słownika, Dyrektor Powiatowej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Chełmży Artur Stankiewicz oraz mieszkańcy powiatu.
Redaktorzy naukowi słownika: prof. Waldemar Rozynkowski i prof. Maciej Krotofil w swoich wystąpieniach przedstawili autorów poszczególnych biogramów. Historycy związani z Uniwersytetem Mikołaja Kopernika podkreślali, że mimo upływu ponad 80 lat od wybuchu II wojnie światowej, temat zbrodni na Barbarce nadal nie został wystarczająco opisany i udokumentowany. Naukowcy wyrazili nadzieję na kontynuację tej tematyki w następnym tomie słownika.
Ryszard Muzioł emerytowany nauczyciel języka polskiego, związany z chełmżyńskim liceum, animator życia kulturalnego Chełmży, a zarazem autor biogramu Józefa Asta, przybliżył uczestnikom życiorys tego chełmżyńskiego zegarmistrza, właściciela sklepu zegarmistrzowskiego i elektrotechnicznego.
Promocja książki była wyjątkowym wydarzeniem przede wszystkim dla bliskich osób pomordowanych na Barbarce, którzy poniedziałkowym popołudniem gościli na premierze. Z Warszawy na to wydarzenie przybyli wnuczka i wnuki Leona Filcka. Przybyli także krewni Franciszka Cieszyńskiego oraz wnuczka Franciszka Wiencka. Głos zabrał Michał Barczyński z Chełmży wnuk Bolesława Barczyński, który składając hołd swojemu pradziadkowi Bolesławowi odczytał wiersz napisany przez prawnuka Przemysława Barczyńskiego.
W drugiej części spotkania wyświetlony został film ,,BARBARKA 1939 – ZBRODNIA POMORSKA” zrealizowany przez Instytut Filmowy Unisławskiego Towarzystwa Historycznego. Po projekcji filmu była także możliwość nabycia filmu na płycie CD.
Dziękujemy Dyrektorowi Powiatowej i Miejskiej Bibliotece Publicznej w Chełmży Arturowi Stankiewiczowi i jego współpracownikom za współpracę przy organizacji tego wydarzenia.
Uczestnicy poniedziałkowego spotkania otrzymali najnowszy tom słownika.
fot. Jerzy Strużyna, Marcin Seroczyński
drukuj (By nie zapomnieć. Premiera V tomu Słownika Biograficznego)