W czwartek (4.03) w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Kujawsko-Pomorskiego odbyło się spotkanie, w czasie którego przedstawiciele Powiatu Toruńskiego, Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi, Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Gminy Lubicz oraz Województwa Kujawsko-Pomorskiego podpisali List Intencyjny, w którym deklarują zamiar współpracy w celu utworzenia „Centrum wieloetnicznej kultury i tradycji dawnego pogranicza” w Lubiczu Górnym, jako ośrodka ochrony i popularyzacji wielokulturowości i dziedzictwa pogranicza.
– Powstał pomysł, by w miejscu, które było przez wieki pograniczem państwa polskiego, potem przez wiele lat granicą zaborów, gdzie wytworzyła się bardzo specyficzna wspólnota ludzi o różnych korzeniach, powstało Centrum wieloetnicznej kultury i tradycji dawnego pogranicza. Ludzie o różnym pochodzeniu, różnych językach i różnej religii żyli tu ze sobą w pokoju. Tworzyli coś, co było najważniejsze także w założeniach twórców zjednoczonej Europy i jest najważniejsze dzisiaj – wspólnotę, która umie ze sobą współpracować, wspólnie coś tworzyć i szanować się nawzajem. Warto to upamiętnić, zatrzymać i zachować dla przyszłych pokoleń. W przedsięwzięcie zaangażują się nie tylko samorządy, ale także Uniwersytet Mikołaja Kopernika oraz Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi. Te instytucje są gwarantem, że to przedsięwzięcie uda się zrealizować – powiedział prezentując ideę Centrum poseł Jan Krzysztof Ardanowski.
Jako miejsce lokalizacji muzeum, wybrano budynek zabytkowego magazynu zbożowego, położonego tuż nad Drwęcą. Obiekt pochodzi z XIX w., z okresu zaborów i wymaga rewitalizacji oraz dostosowania go do nowej funkcji.
– To rzeczywiście pięć kultur: polska, żydowska, niemiecka, rosyjska i olenderska, kształtowały to miejsce i naszą dzisiejszą tożsamość. Jesteśmy potomkami tej historii i musimy ją dobrze poznać, żeby zrozumieć kim jesteśmy. Dziękuję za tę inicjatywę – z naszej strony zrobimy wszystko, żeby ten projekt znalazł szczęśliwy finał i żebyśmy za 2-3 lata spotkali się w Lubiczu na uroczystym otwarciu Centrum, w zrewitalizowanym miejscu tętniącym życiem – dodał marszałek Piotr Całbecki.
– To jest pasjonujące przedsięwzięcie i zupełnie niezwykłe miejsce, które musi żyć. Ja patrzę na koncepcję Centrum, jako miejsca i badań naukowych, spotkań kulturalnych, ale jest to także bardzo urokliwy krajobrazowo zakątek i myślę, że będzie to także atrakcja dla turystów – mówił o planach wspólnego przedsięwzięcia Starosta Toruński Marek Olszewski, który podpisał list w imieniu władz powiatu.
Centrum będzie służyć badaniu wielokulturowości i wszechstronnej promocji kultury pogranicza Ziemi Dobrzyńskiej, Ziemi Chełmińskiej i Kujaw w dawnej Rzeczypospolitej Polskiej, jako dziedzictwa narodów zamieszkujących te tereny. Będą z niego korzystać twórcy kultury, artyści i uczeni w kraju i za granicą.
– Uniwersytet jest naturalnym partnerem dla tego typu projektów. Mamy znakomitych historyków i kulturoznawców, mamy także pokaźne zbiory artefaktów, które mogą być eksponowane właśnie tam, w Lubiczu, w Centrum wieloetnicznej kultury i tradycji dawnego pogranicza. Przyjmujemy więc propozycję udziału w tym przedsięwzięciu z radością i aktywnie włączymy się w jego realizację – zadeklarował prof. dr hab. Andrzej Sokala, rektor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Centrum będzie też miejscem spotkań i aktywności mieszkańców Lubicza, gminy Lubicz i powiatu toruńskiego. Instytucja w swoich założeniach ma kierować się ideą dialogu, pojednania i współpracy między narodami zamieszkującymi przez wieki tereny Ziemi Dobrzyńskiej i krain ościennych.