2 października 2024 r. w Toruniu odbyły się wojewódzkie obchody Narodowego Dnia Pamięci Ofiar Niemieckiej Zbrodni Pomorskiej 1939, organizowane przez samorząd województwa. Uroczystości miały miejsce w Parku Pamięci, przy pomniku upamiętniającym polskich cywilów, którzy zginęli w masowych egzekucjach dokonanych przez niemieckich okupantów w pierwszych miesiącach II wojny światowej. W wydarzeniu uczestniczył również Starosta Toruński Mirosław Graczyk.
Obchody rozpoczęły się uroczystą ceremonią złożenia kwiatów i zapalenia zniczy, a następnie odbyło się wydarzenie artystyczne pod tytułem „Pamięć nie umiera”. Program muzyczny zawierał elegijne utwory kompozytorów, takich jak Haendel, Henryk Mikołaj Górecki, Gabriel Fauré, Arvo Pärt oraz Andrew Lloyd Webber. W trakcie ceremonii harcerze z Kujawsko-Pomorskiej Chorągwi ZHP przynieśli pod pomnik portrety ofiar zbrodni pomorskiej, w tym lekarzy, nauczycieli, duchownych i działaczy społecznych.
W Parku Pamięci można było także zobaczyć wystawę przygotowaną przez Instytut Pamięci Narodowej pt. „Zbrodnia Pomorska 1939. Początek ludobójstwa niemieckiego w okupowanej Polsce”. Wystawa przypomina o tragicznych wydarzeniach, podczas których życie straciło dziesiątki tysięcy polskich cywilów, głównie przedstawicieli inteligencji oraz osób zaangażowanych w umacnianie polskości na Pomorzu.
Wieczorem w toruńskim Dworze Artusa odbędzie się koncert „Pamiętamy”, podczas którego zaprezentowano rzadko wykonywane utwory współczesnych polskich kompozytorów. Wśród nich znalazły się dzieła Wojciecha Kilara, Krzysztofa Pendereckiego oraz Henryka Mikołaja Góreckiego. Wystąpili wybitni artyści, w tym Capella Bydgostiensis, Chór Astrolabium, pianista Adam Kośmieja oraz aktor Olgierd Łukaszewicz.
Zbrodnia pomorska, stanowiąca część niemieckiego planu „odpolszczania” ziem przyłączonych do III Rzeszy, była ludobójczą akcją skierowaną przeciwko polskiej ludności cywilnej, głównie inteligencji. Masowe rozstrzeliwania i deportacje, które rozpoczęły się jesienią 1939 roku, pochłonęły co najmniej 30 tysięcy ofiar.
Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Niemieckiej Zbrodni Pomorskiej 1939 został ustanowiony w 2023 roku, a jego data — 2 października — nawiązuje do urodzin doktora Józefa Bednarza, bohaterskiego psychiatry ze Świecia, który zginął wraz ze swoimi pacjentami w 1939 roku. Uroczystości upamiętniające te tragiczne wydarzenia są corocznie organizowane przez samorząd województwa kujawsko-pomorskiego.
Obchody te przypominają, że pamięć o ofiarach zbrodni pomorskiej pozostaje żywa i ważna dla kolejnych pokoleń.
Fot. Olek Urbański
drukuj (Obchody Narodowego Dnia Pamięci Ofiar Niemieckiej Zbrodni Pomorskiej 1939)