Powiat Toruński

Pałac w Nawrze

Inicjatorem budowy pałacu w Nawrze był Ignacy Kruszyński. Wzniósł go m.in. dlatego, by w lepszych warunkach gromadzić swoje książki. W latach 1798-1805 powstał pałac według projektu Hilarego Szpilowskiego, typowa dla klasycyzmu warszawskiego siedziba wiejska, piętrowa, z lekko pośrodku wysuniętym portykiem kolumnowym jońskim. W latach 1868-1869 ziemiańska siedziba została powiększona o piętro i przebudowana. Zrobiono to dla Michała Szczanieckiego. Po bokach dobudowano później dwie symetrycznie ustawione oficyny (zamieszkałe obecnie). W pałacu znajdował się jeden z największych i prawdopodobnie najcenniejszy na Pomorzu prywatny księgozbiór oraz bogate archiwalia. Ozdobą kolekcji były m.in. jedno z pierwszych wydań dzieła Mikołaja Kopernika „O obrotach sfer niebieskich”. Księgozbiór w 1939 r. liczył prawie 8000 tomów. Większość zbiorów zaginęła w 1939 r., część wywieźli Niemcy w l. 1940-1941. Obecnie toczą się dyskusje dotyczące rewitalizacji i przywrócenia pałacowi dawnego blasku.