Powiat Toruński

Weekend z PTTK

W sobotę 8 czerwca br. Oddział Miejski Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego im. Mariana Sydowa zaprasza mieszkańców miasta i okolic do udziału w kolejnej wycieczce krajoznawczo-pieszej w ramach popularnego cyklu „Wędrówek rodzinnych z PTTK”. Spotkanie uczestników przewidziano o godz. 10.00 na Glinkach, przy kościele Bł. Wincentego Frelichowskiego, przy ul. Szubińskiej. Trasa wycieczki będzie wiodła na teren obozu i cmentarza jeńców różnych narodowości w tym najwięcej jeńców radzieckich, dalej szlakiem czarnym do Małej Nieszawki, wzdłuż wału przeciwpowodziowego, do Baterii Nadbrzeżnej i ruin zamku „Dybów”, z zakończeniem na pl. Armii Krajowej. Długość przejścia pieszego wyniesie około 10 km. Wyprawę poprowadzi przodownik turystyki pieszej Tadeusz Perlik.

Obóz jeńców wojennych w Toruniu – Stalag XX A Thorn oraz Stalag XX C. Dwa obozy jenieckie dla podoficerów i szeregowych. Organizowano je w 2 fazach – pierwszej od września 1939 do połowy 1940 roku – prace wykonywane przez wziętych do niewoli żołnierzy WP. W drugiej fazie – powiększono obszar rozbudowy Stalagu XX A od Torunia – Podgórza w stronę Glinek. Teren został przeznaczony na budowę obozu dla jeńców radzieckich i prace rozpoczęto na początku 1941 roku. Prace budowlane nasilono w 2 połowie 1941 roku, kiedy zaczęły przybywać do Torunia pierwsze transporty jeńców radzieckich. Powstały wtedy baraki dla jeńców. W Stalagu XX A przebywali jeńcy polscy, francuscy, belgijscy, brytyjscy, jugosłowiańscy, radzieccy, włoscy i amerykańscy. Pierwsi byli rozlokowani w dawnych koszarach wojskowych i w zbudowanych solidnych barakach. Posiadali opiekę medyczną, przestrzegano warunków bezpieczeństwa, higieny i zdrowia. Rosjan zakwaterowano w barakach – stajniach, bez podłóg i ogrzewania, w których spali na trzypiętrowych pryczach lub z powodu ciasnoty na gołej ziemi. Niektórzy mieszkali w samodzielnie wykopanych jamach – ziemiankach. Jeńców zmuszano do nadludzkiej pracy, przy najcięższych pracach trwających po 10-12 godzin dziennie. Liczba ofiar była olbrzymia, dziennie na 6 ha cmentarz wywożono 3-6 wozów wypełnionych zwłokami jeńców. Ogółem w Stalagu XX A i podporządkowanym jemu Stalagowi XX C przebywało 54.637 jeńców wojennych (5.322 Francuzów, 12.296 Brytyjczyków, 21.181 czerwonoarmistów, 15.197 Włochów, 413 Serbów, 124 Polaków, 90 Belgów, kilku Amerykanów i Norwegów). Na cmentarzu na Glinkach spoczywa 14.219 zmarłych i zamordowanych, głównie jeńców radzieckich i włoskich. Zmarłych jeńców brytyjskich pochowano na cmentarzu garnizonowym, później szczątki ekshumowano i wywieziono do Wielkiej Brytanii. 22 listopada 1969 roku na Glinkach, przed bramą cmentarza stanął pomnik zamęczonych jeńców Armii Radzieckiej – więźniów niemieckiego obozu. Jest to dzieło toruńskich artystów Witolda Marciniaka i Leszka Popielewskiego.

Również w sobotę 8 czerwca Oddział Miejski PTTK im. Mariana Sydowa w Toruniu zaprasza dzieci i młodzież szkolną do udziału w wycieczce z cyklu „Z przyrodą za pan brat”. Zbiórka młodych turystów wyznaczona została o godz. 9.30 na pl. Rapackiego przy pomniku J. Piłsudskiego. Trasa wycieczki będzie prowadziła m.in. przez pl. Rapackiego – ul. Popiełuszki – Park Miejski na Bydgoskim Przedmieściu z zakończeniem w amfiteatrze Parku Miejskiego, gdzie nastąpi rozstrzygnięcie konkursów „Moje wspomnienia z rajdów” i „Bohaterowie toruńskich ulic”. Wycieczkę o długości około 3 km poprowadzi instruktor ochrony przyrody Grzegorz Karasiewicz. 

Tekst opracował Henryk Miłoszewski

drukuj (Weekend z PTTK)